Experimenten voor in de klas

havo versus vwo

In het nieuwe programma komt het verschil tussen havo en vwo op twee manieren terug:

1. Hoeveelheid stof
2. Behandeling van de stof

Hoeveelheid stof

De acht concepten moeten zowel op havo als vwo behandeld worden. Tezamen vormen ze een geheel waarmee de economie doordacht kan worden. En dat geheel is niet anders voor havo en vwo. Maar de behandeling van ieder concept verschilt wel. Bij vwo komen bij de meeste concepten meer onderwerpen aan bod. Vooral de abstractere onderwerpen, zoals comparatief voordeel en het subtiele verschil tussen het Nash evenwicht en een evenwicht in dominante strategieën, blijven bij havo buiten beschouwing. verder schrijft het programma voor vwo meer, en meer complexe verplichte contexten voor.

Behandeling van de stof

Het vwo staat een rijkere behandeling van de stof toe. Het idee achter de concept-context benadering is dat leerlingen eerst de concepten goed onder de knie krijgen, en daarna in uiteenlopende contexten met die concepten aan de slag gaan. Omdat een vwo-leerling meer moet weten van ieder concept, kan deze oefening ingewikkelder worden gemaakt.

Voorbeeld: Het duiden van onderhandelingen als een gevangeneprobleem is één ding, het begrijpen dat er meerdere evenwichten mogelijk zijn, gaat een stukje verder. Maar dat laatste kun je een havist niet vragen, omdat situaties met meerdere evenwichten simpelweg geen onderdeel is van het concept 'samenwerken & onderhandelen' bij havo.

Het tweede verschil bij de behandeling van de stof is dit: het gebruiken van meerdere concepten in dezelfde context. Hiermee kan een groot onderscheid worden aangebracht tussen havo en vwo.

Voorbeeld: De behandeling van de (verplichte) context arbeidsmarkt. In deze context komen álle concepten terug. Voor een goede duiding van de arbeidsmarkt moeten alle acht de concepten beheerst worden, en moet hun onderlinge samenhang goed worden begrepen. Pas dan kan de context ‘arbeidsmarkt’ ten volle worden geanalyseerd. Dit voert natuurlijk te ver voor het vo, maar het geeft wel de richting aan waarlangs er gedifferentieerd kan worden tussen havo en vwo. Een havist zou de concepten 'markt' en 'ruilen over de tijd' in hun onderlinge samenhang moeten kunnen loslaten op de arbeidsmarkt. Dat geeft redeneringen als "Ik investeer nu in mijzelf door scholing zodat mijn waarde op de arbeidsmarkt in de toekomst stijgt." Een vwo-leerling zou daar de concepten 'samenwerken & onderhandelen', 'risico & informatie', en 'goede tijden, slechte tijden' aan toe kunnen voegen: "Maar of ze dan zitten te wachten op de kennis die ik nu vergaar is maar de vraag. Bovendien kan de economie dan in een recessie zitten. En volgens menig cao sta ik als nieuwkomer dan als eerste weer op straat." Op het vwo, kortom, kan de onderlinge samenhang tussen de verschillende concepten veel meer aan bod komen.