Experimenten voor in de klas

Verplichte contexten

Instituties en institutionele kennis

Het nieuwe programma legt de nadruk op acht concepten. Daardoor lijkt institutionele kennis naar de achtergrond te verdwijnen. Dat is ook logisch, want instituties ontstaan, veranderen door tijd, en verdwijnen soms helemaal, simpelweg omdat wetgeving permanent vernieuwd wordt.

Tegelijkertijd is kennis van instituties en regelgeving belangrijk om de economie zoals die zich aan ons openbaart te begrijpen, zeker als het economie-onderwijs op het vo eindonderwijs is. Voor de meeste leerlingen is dit het geval. Daarom bevat het nieuwe examenprogramma een aantal verplichte contexten. Behandeling van deze verplichte contexten loodst institutionele kennis via de achterdeur het programma binnen.

Concepten en hun verplichte contexten

Een verplichte context zou niet gebruikt moeten worden om een concept uit te leggen. Want dan worden twee zaken tegelijkertijd uitgelegd: het concept én de specifieke aspecten van de verplichte context. Dat is vragen om moeilijkheden.

Eerst moet een concept goed begrepen worden. Daarvoor moeten simpele contexten gebruikt worden die voor leerlingen herkenbaar zijn. Het gebruik van een klaslokaalexperiment is hierbij effectief. Daarna kunnen de, vaak ingewikkeldere, verplichte contexten worden doordacht. Marktwerking moet bijvoorbeeld niet worden uitgelegd vanuit de arbeidsmarkt. Die context is daarvoor te complex. De markt voor snijbloemen, laptops of vakantiereizen, is wel geschikt. Pas als een leerling het concept 'markt' goed in de vingers heeft, kan de arbeidsmarkt ten tonele worden gevoerd, met al haar specifieke kenmerken.

Verplichte contexten voor havo en vwo

Voor havo en vwo zijn verschillende contexten verplicht gesteld. De tabel hieronder bevat alle verplichte contexten, per concept, voor zowel havo als vwo (voor de concepten 'schaarste' en 'welvaart en economische groei' zijn er geen verplichte contexten). Een aantal verplichte contexten zijn exclusief bedoeld voor havo, maar mogen op het vwo ook behandeld worden, en vice versa.

Verplichte contexten